[ απόσπασμα από τα μικρά του yusra #14 ]

-> Τί σημαίνει να γράφει κείμενο ο Καλύβας, στο οποίο κατακεραυνώνει το industry του τουρισμού και προειδοποιεί για τον κίνδυνο μιας Ελλάδας χωρίς καλοκαίρι; Εκνευρίστηκε που χάλασε η αγαπημένη του παραλία, όπως έγραψαν διάφοροι σχολιαστές, ή παραέγινε το κακό φέτος το καλοκαίρι; Ήρθε ακόμα πιο κοντά μια καταστροφή του τοπίου και του *ελληνικού* (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) καλοκαιρινού τρόπου και αυτό θορύβησε ακόμα και τους πιο μανιακούς υπερασπιστές της ανάπτυξης; Ή κάποιου είδους προνόμιο του αρθρογράφου συγκρούστηκε με άλλα μεγαλύτερα και δημιουργήθηκε θέμα ιεράρχησης ή τέλος πάντων ένιωσε τι σημαίνει να κινδυνεύεις να μείνεις στην απ’ έξω; Υπάρχει κάποιο νόημα σε μια ιδέα βιώσιμης ανάπτυξης; Υπάρχει βιώσιμη ανάπτυξη; Υπάρχει καλός τουρισμός; Για ποιον; Για τους ντόπιους; Για τους αθηναίους που αναζητούν σύντομες αποδράσεις;

-> Η Σούζαν Μπακ-Μορς στο Σημειολογικά Όρια και Πολιτικές του Νοήματος (εκδ. Ψηφίδες, μτφρ.: Βαγγέλης Πούλιος) περιγράφει τις μεταβάσεις που συμβαίνουν σε ένα χωριό της νότιας Κρήτης, εξαιτίας κυρίως της ανάπτυξης του τουρισμού. Ανάμεσα σε άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία που παραθέτει, υπάρχει και το εξής: Στο χωριό η κύρια αγροτική απασχόληση ήταν η καλλιέργεια αγγουριών. Οι ντόπιοι δούλευαν στην παραγωγή των αγγουριών 9 μήνες το χρόνο και για 3 μήνες σταματούσαν. Κάποια στιγμή ένας Ολλανδός γεωπόνος εισάγει μικρής κλίμακας τεχνολογικές καινοτομίες και οι ντόπιοι μπόρεσαν να χτίσουν πλαστικά θερμοκήπια στα χωράφια τους. Σιγά σιγά οι ντόπιοι μπαίνουν σε μια άλλη διαδικασία (κέρδος από τη μεγαλύτερη παραγωγή, κόστη από τα υλικά, λιπάσματα), ενώ το εργασιακό ενιάμηνο γίνεται εργασιακό δωδεκάμηνο. Αυτό που οι ντόπιοι δεν είχαν διανοηθεί, γιατί δε χρειαζόταν να διανοηθούν, να συνεχίσουν δηλαδή την εργασία τους πέρα από το σημείο που τους εξασφάλιζε την αυτάρκεια (κι αυτή η έννοια σηκώνει μεγάλη κουβέντα βέβαια), έγινε πλέον -ασθμαίνουσα- κανονικότητα. Η εργασία χωρίς διακοπή ήταν αναγκαία, γιατί έτσι εξασφαλιζόταν μεγαλύτερο κέρδος, αλλά και γιατί όπως σημειώνει ο Hartmut Rosa στο Επιτάχυνση και αλλοτρίωση (εκδ. Πλήθος, μτφρ.: Μιχάλης Κούλουθρος) υπάρχει ένα «φαινόμενο ολισθηρότητας: ο καπιταλιστής δεν μπορεί να κάνει ένα διάλειμμα για ξεκούραση, να σταματήσει τον αγώνα και να διασφαλίσει τη θέση του (..) πρέπει να κινούμαστε ολοένα και πιο γρήγορα για να μείνουμε στο ίδιο σημείο».

-> Αυτή η επιβολή του επιπλέον τριμήνου εργασίας, έτσι που στ’ αλήθεια η παραγωγή αλλά και ο μόχθος να μη σταματούν ποτέ, είναι κάτι που επιφέρει μια συμβολική αλλά τεράστια αλλαγή, ειδικά αν συνυπολογίσουμε και την εισβολή των τουριστών στο χωριό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται (καφέ, ταβέρνες, ξενοδοχεία – εξυπηρέτηση). Γράφει η Μπακ-Μορς: «Αυτό που διακυβεύεται όταν κάποιος προσπαθεί να ορίσει την πραγματικότητα είναι η κυριαρχία επί της παραγωγής νοημάτων αντί επί των μέσων παραγωγής (παρόλο που οι δύο σχετίζονται ευθέως). Η ιδιοποίηση ‘των ίδιων των νοημάτων βάσει των οποίων [οι άνθρωποι] οργανώνουν τις ζωές τους’ είναι μια πράξη βίας, παρότι συμβαίνει στο συμβολικό επίπεδο. (..) Η ιδιοποίηση από τον μαζικό τουρισμό των νοημάτων βάσει των οποίων οι άνθρωποι οργανώνουν τις ζωές τους μπορεί πιθανώς να έχει τις ίδιες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις που είχε η άμεση ιδιοποίηση των μέσων παραγωγής στην Αγγλία την εποχή των περιφράξεων».