Χρήστος Σύλλας
Ας ξεκινήσουμε από τη μηνυτήρια αναφορά που δέχτηκες τον Νοέμβρη του 2024 από συγγενείς του Αθανάσιου Χορταριά, ενός από τους δύο καταδικασθέντες για τον φονικό ξυλοδαρμό του Ζακ Κωστόπουλου, το 2018. Οι ενάγοντες ισχυρίζονται ότι παραβιάζονται προσωπικά τους δεδομένα εξαιτίας βίντεο που δημοσίευσες την ημέρα της καταδικαστικής απόφασης, τον Ιούλιο του 2024. Βρεθήκαμε και εμείς στην αίθουσα εκείνη την ημέρα και βιώσαμε συγκεκριμένες προκλητικές συμπεριφορές, ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι δεν περιμέναμε μια τέτοια εξέλιξη. Τι συνέβη;
Να πούμε ότι οι προκλητικές συμπεριφορές υπήρχαν σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, δεν εμφανίστηκαν μόνο εκείνη την ημέρα. Είτε με βλέμματα είτε με σπρωξίματα, οι συγγενείς του Χορταριά ήταν προκλητικοί και με εμάς που δεν είχαμε κάποια τυπική εμπλοκή.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η μήνυση είναι στη φάση της προανάκρισης. Η πταισματοδίκης που τη διενεργεί με κάλεσε να δώσω έγγραφες εξηγήσεις ενώ παράλληλα έχω καλέσει δύο μάρτυρες, τη Μαρινίκη Αλεβιζοπούλου και τη Δάφνη Καραγιάννη – η οποία ήταν και αυτόπτης μάρτυρας εκείνη τη μέρα.
Δεν θα μπορούσα να βιντεοσκοπήσω οτιδήποτε πριν να τελειώσει η διαδικασία διότι αυτό είναι παράνομο. Όταν η δίκη τέλειωσε, αφού οι κατηγορούμενοι οδηγήθηκαν εκτός αίθουσας και η έδρα κατέβηκε, αρχίζω να καταγράφω το πλήθος χωρίς να γυρίσω από την άλλη πλευρά για να δω τι συμβαίνει. Ξαφνικά ακούω από εκεί πολλή φασαρία, γυρίζω και βλέπω ότι η σύζυγος του Χορταριά βρίζει τους δικηγόρους και κινείται απειλητικά προς το μέρος τους. Την ίδια συμπεριφορά είχαν και η αδερφή και ξαδέρφη του, οι άλλες δύο δηλαδή που με μήνυσαν. Μάλιστα, παρενέβησαν και αστυνομικοί για να τις απομακρύνουν.
Θα με ρωτήσεις, αφού τράβηξες το βίντεο γιατί αποφάσισες να το ανεβάσεις αργότερα; Να σημειώσω εδώ ότι παρόλο που οι οχλήσεις από την πλευρά τους ήταν συνεχείς και ενώ τα πράγματα λειτουργούν παράλληλα την ώρα της δίκης, η προσοχή όλων δεν έπρεπε να στραφεί μακριά από τη διαδικασία διότι το διακύβευμα ήταν πολύ μεγαλύτερο.
Αποφασίζω λοιπόν να ανεβάσω το βίντεο διότι πλέον η υπόθεση τελεσιδίκησε. Η σκέψη μου ήταν να δείξω την αντίθεση που υπήρχε ανάμεσα στις καταθέσεις των συγγενών και τη συμπεριφορά τους στην αίθουσα. Προσπαθώντας να δείξουν πόσο καλοί άνθρωποι και πόσο καταρρακωμένοι ήταν, προέβαιναν σε μια απίστευτη θυματοποίηση. Στο σχετικό ποστ που έκανα, ανέφερα μόνο τη σύζυγο του Χορταριά ενώ τις άλλες δύο όχι. Πιθανότατα η σύζυγος αποφάσισε να μην με μηνύσει η ίδια διότι εκείνη τη στιγμή διέπραττε ξεκάθαρα ένα αδίκημα, αυτό της εξύβρισης και της απειλής. Σε γενικές γραμμές, η αίσθησή μου είναι ότι όλη αυτή η κατάσταση προκύπτει από μια εκδικητική μανία. Δεν τους ήταν αρεστός ο τρόπος με τον οποίο ασχολήθηκε αρκετός κόσμος με την υπόθεση της Ζάκι.
Επίσης, να αναφέρουμε ότι στο παρελθόν έχω δεχτεί επίθεση από τον ίδιο τον Χορταριά. Από τον ψεύτικο λογαριασμό που διατηρούσε στο twitter με το όνομα snake, με είχε στοχοποιήσει σε διάφορους φασιστικούς κύκλους. Λάμβανα μηνύματα στα οποία ενώ ανέφερε το όνομα, την υπηκοότητα και την καταγωγή μου, έλεγε ότι έπρεπε να μου αφαιρεθεί η υπηκοότητα. Επιπλέον, όταν για τις ανάγκες ντοκιμαντέρ βρεθήκαμε έξω από το μαγαζί στη Γλάδστωνος [στο σημείο δολοφονίας του Ζακ], μαζί με τη συνάδελφο Μαρία Λούκα, ο Χορταριάς μας είχε πλησιάσει με πολύ τραμπούκικο τρόπο, δήθεν για να μας εξηγήσει τι είχε συμβεί. Επειδή μαζί μας τότε ήταν και ένας φίλος του Ζακ, εμείς του ζητήσαμε πολύ ευγενικά να αποχωρήσει. Αντιθέτως, αυτός λειτουργούσε μ’ έναν κυριαρχικό τρόπο, εμένα η περιοχή μου ανήκει και εγώ θα σου πω, όχι εσύ. Σου μιλάω ειλικρινά, δεν είχα στο μυαλό μου εκείνη τη στιγμή να τον βρίσω ή κάτι τέτοιο, τίποτα από αυτά δεν συνέβη, πιο πολύ είχαμε τρομάξει, μην ξεχνάς ότι ήταν και η πρώτη φορά που τον συναντούσαμε.
Για να συνοψίσουμε, η μήνυση αυτή θα πάει στον εισαγγελέα που θα κρίνει αν θα την αρχειοθετήσει ή θα την παραπέμψει στο ακροατήριο.
Ας μιλήσουμε λίγο και για την αγωγή 50.000 ευρώ του στελέχους της Ν.Δ., Δημήτρη Καρρά, εναντίον σου και εναντίον του omniatv, για το ρεπορτάζ της υπόθεσης τράφικινγκ «Αμαρυλλίς».1 Λίγο μετά τη δημοσίευση, ο Καρράς αποπέμφθηκε από τη διεύθυνση του γραφείου του υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών Βασίλη Οικονόμου, οπότε υπάρχει εκεί μια δικαίωση. Το ερώτημα όμως παραμένει: γιατί ο Καρράς δεν κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις για την υπόθεση «Αμαρυλλίς»;
Ναι, υπάρχει μια δικαίωση εκεί και θέλω να πω το εξής σχετικό. Νομίζω ότι επειδή ο Καρράς ήταν πολιτικό τέκνο του Οικονόμου –είχαν πολλά χρόνια πολιτικές επαφές– , δεν πιστεύω ότι θα τον έδιωχνε σε περίπτωση που έδινε επαρκείς εξηγήσεις.
Αναφορικά με το ερώτημά σου γιατί δεν κλήθηκε, δεν μπορώ να το γνωρίζω. Ξέρω σίγουρα ότι η δική του παραδοχή είναι πως έχει πουλήσει το μαγαζί χωρίς, ωστόσο, να λέει πού. Στο εξώδικο και την αγωγή που λάβαμε, δεν διευκρινίζεται κάτι σχετικό. Αυτό που παραδέχτηκε ο ίδιος και η δικηγόρος του ήταν το γεγονός ότι ήταν υπεύθυνος του καταστήματος. Εγώ από την άλλη πλευρά βέβαια δεν γνωρίζω κανένα κατάστημα που να ξεπλένει μαύρο χρήμα και να μην καλείται ο υπεύθυνος καταστήματος να δώσει εξηγήσεις για το τι έκανε, τι συνέβαινε στο μαγαζί κλπ.
Επίσης, σύμφωνα με το βούλευμα από το διαβιβαστικό της ΕΛ.ΑΣ, προκύπτει ότι η «Ειρήνη», υπ. αριθμόν 2 του κυκλώματος είχε καθημερινή παρουσία εκεί. Στην αγωγή που μας έκανε, υποστήριξε ότι δεν είχε καμία σχέση με αυτούς τους ανθρώπους. Ωστόσο, υπάρχουν πολύ πρόσφατες φωτογραφίες στο κατάστημα όπου πήγαινε και αυτός και η «Ειρήνη» του κυκλώματος.
Υποθέσεις σαν κι αυτή συνοψίζουν την κυβερνητική επιθετικότητα εναντίον συγκεκριμένων δημοσιογράφων που αποκαλύπτουν συστημικά εγκλήματα και συστημικές κακοποιήσεις. Πρόκειται για μια πολεμική εναντίον των μικρών και αυτοοργανωμένων μέσων που πασχίζουν να κάνουν έρευνα;
Αισθάνομαι ότι το διακύβευμα είναι πολύ πιο μεγάλο από αυτό που αφορά το omniatv. Ναι μεν υπάρχει μια κατασταλτική διάθεση απέναντι στο δικό μας μέσο αλλά νομίζω ότι αυτή η διάθεση αφορά κάτι συνολικότερο που, μεταξύ άλλων, γίνεται με νομοθεσίες, όπως αυτή του νόμου Φλωρίδη (άρθρο 31, ν.5119/2024) για τα Παρατηρητήρια.2 Είναι ξεκάθαρο ποιοι ήταν στα Παρατηρητήρια, ποτέ δεν κρύψαμε ποιοι είμασταν –εγώ συμμετείχα στα Παρατηρητήρια για τον Ζακ, την υπόθεση trafficking της Ηλιούπολης3 και την υπόθεση της Κιβωτού του Κόσμου4– και επιπλέον, κάναμε και σχετικές έρευνες γι’ αυτές τις υποθέσεις. Προσωπικά πιστεύω ότι πρόκειται για έναν φωτογραφικό νόμο αλλά δεν περίμενα ότι θα φτάναμε μέχρι αυτήν την απαγόρευση. Όλοι είδαμε τη χρησιμότητα και την απήχηση των παρατηρητηρίων, ενδεχομένως δεν πίστευα ότι θα γινόταν κάτι τόσο απροκάλυπτα. Την ίδια στιγμή, βέβαια, βλέπουμε ότι υπάρχει ένα μπαράζ διώξεων όπου η δημοσιευμένη πληροφορία αρχίζει πια να εμφανίζεται ως απειλή. Ανησυχείς υπερβολικά για το τι θα δημοσιεύσεις και αν θα καταλήξεις νομικά εμπλεκόμενη σε μια μήνυση ή σε μια αγωγή. Καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για οικονομική εξόντωση των πολύ μικρών μέσων, του omniatv, του The Manifold Files, του inside story ή του ThePressProject. Αυτά τα μέσα λειτουργούν με συνδρομές, δεν είναι όπως τα συστημικά που διαθέτουν νομικό οπλοστάσιο ικανό να «τρέξει» πολλές διαδικασίες εύκολα και γρήγορα.
Από τη μία χαίρομαι διότι όλα αυτά τα μέσα κάνουν σοβαρή δουλειά, από εκεί μαθαίνουμε εξελίξεις, όπως π.χ. για την παιδική προστασία και τη συνεπιμέλεια από το The Manifold Files. Δεν μπορείς πλέον να πεις ότι στο κίνημα των ενεργών μπαμπάδων δεν εμπλέκονται ισχυροί χρηματοδότες, επιχειρηματικά συμφέροντα, ή ότι στις υποκλοπές αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν το δεξί χέρι του Κυριάκου Μητσοτάκη – π.χ. στην περίπτωση Καρρά, δεν μπορείς να μην παρατηρήσεις ότι στην εκδήλωση για τα 50 χρόνια της Ν.Δ. ήταν όλοι εκεί, σα να μη συμβαίνει τίποτα.
Ποιο είναι το διακύβευμα για την ενημέρωση; Τι έρχεται να φέρει αυτή η κυβερνητική απαγόρευση;
Μια απάντηση είναι αρχικά πόσο προβληματική είναι αυτή η νομοθεσία. Τρεις φορές που θίχτηκε το ζήτημα των Παρατηρητηρίων είχαμε τρεις διαφορετικές αποφάσεις. Στη δίκη της Κιβωτού του Κόσμου, το δικαστήριο –προς τιμήν του– απέρριψε το αίτημα του συνηγόρου υπεράσπισης, κρίνοντας ότι η καταγραφή του Kivotos Trial Watch δεν εμπίπτει στη διάταξη του νόμου Φλωρίδη. Στη δίκη της Χρυσής Αυγής, το δικαστήριο επέτρεψε μεν την παραμονή του Golden Dawn Watch, αλλά παρέπεμψε το ζήτημα στον αρμόδιο εισαγγελέα για τις δικές του ενέργειες. Στη δίκη της Πλατείας Σαπφούς,5 το δικαστήριο έκρινε ότι η καταγραφή εμπίπτει στη διάταξη –η Πρόεδρος είπε μάλιστα ότι «είναι θέμα ερμηνείας– και απέβαλε το Παρατηρητήριο.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι είναι μια διάταξη που μπορεί να ερμηνευτεί από κάθε δικαστή όπως επιθυμεί, και να χρησιμοποιηθεί όπως και όπου θέλει. Θα έπρεπε να είναι αυτονόητο ότι κάθε δημοσιογράφος μπορεί να καταγράψει και να δημοσιεύσει όποτε το επιθυμεί πληροφορίες από μια δημόσια διαδικασία, όπως είναι οι δίκες, χωρίς να κινδυνεύει με αυτόφωρη σύλληψη. Οποιαδήποτε απαγόρευση σε αυτό, συνιστά ευθεία απειλή για το αγαθό της ενημέρωσης.
Ας κουβεντιάσουμε χρησιμοποιώντας τα αναλυτικά ρεπορτάζ που έχεις κάνει σχετικά με υποθέσεις trafficking. Ποιο είναι το σχεσιακό σύστημα που αναπτύσσεται εκεί και πώς διαμεσολαβείται από τη φτώχεια, τον ρατσισμό; Τι είδες σ’ αυτές τις υποθέσεις που ήρθε ενδεχομένως σε αντίθεση με ό,τι πίστευες μέχρι να ξεκινήσεις το ρεπορτάζ;
Νομίζω ότι όλα αυτά παίζουν ρόλο, φυσικά η φτώχεια παίζει ρόλο, όχι μοναδικό όμως. Στην περίπτωση της Ηλιούπολης, το κορίτσι ερχόταν από ένα πολύ κακοποιητικό περιβάλλον (τη μείωναν, την εξευτέλιζαν και είχε καταγγείλει πως είχε βιαστεί και από τον πατέρα της), ωστόσο, δεν ήταν μια περίπτωση όπως των Κολομβιανών γυναικών που ήρθαν από το Μεντεγίν και δεν είχαν στον ήλιο μοίρα.
Για να έρθω σιγά σιγά στην άλλη ερώτησή σου, για μένα, μετά τις γυναικοκτονίες, το trafficking είναι η χειρότερη μορφή έμφυλης βίας, γιατί περιλαμβάνει πολλαπλές κακοποιήσεις, ψυχολογικές και σωματικές, και πολλούς παράγοντες κινδύνου για την ίδια τη ζωή. Τα θύματα δηλαδή εκτίθενται σε πολλά επικίνδυνα περιβάλλοντα, όχι μόνο από εκείνους που εμπορεύονται τα άτομα, αλλά και από τους πελάτες, τους οποίους φυσικά δεν μπορούν να επιλέξουν γιατί στην εμπορία ανθρώπων δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση.
Πριν αρχίσω να ασχολούμαι με τέτοια θέματα, θεωρούσα πως μια υπόθεση trafficking σήμαινε διασυνοριακή μεταφορά γυναικών από το εξωτερικό, αφαίρεση ταξιδιωτικών και άλλων εγγράφων, βία κλπ. Φυσικά υπάρχουν περιπτώσεις που συμβαίνει και αυτό, αλλά συνήθως είναι μια on going διαδικασία που δημιουργείται σταδιακά στα σώματα και στην ψυχολογία των θυμάτων, μέχρι να φτάσουν στο σημείο να αισθανθούν ότι δεν έχουν άλλη επιλογή. Όταν αντιλαμβάνονται ότι αυτή η κατάσταση αρχίζει να γίνεται πολύ επικίνδυνη για τη ζωή τους, τότε συνήθως αποφασίζουν να φύγουν, να δραπετεύσουν, και δεν τα καταφέρνουν πάντα. Η βία που τους ασκείται επίσης, πλέον δεν πρέπει να «φαίνεται» διότι συνήθως δεν υπάρχουν πελάτες που θα πλήρωναν για ένα μελανιασμένο πρόσωπο ή σώμα. Στην περίπτωση των κοριτσιών από την Κολομβία, όταν αντιδρούσαν στις εντολές του κυκλώματος, ο χειρισμός τους γινόταν μέσω απειλών είτε για τις ίδιες, είτε για τις οικογένειες τους και κυρίως τα παιδιά τους που βρίσκονταν στην Κολομβία.
Ωστόσο, υπάρχουν πολλές άλλες μέθοδοι ή διαστάσεις της εμπορίας όπως το happy trafficking (χαμογελαστή εμπορία), η τεχνική lover boy (χειρισμός και εκμετάλλευση στη βάση της «αγάπης») κλπ. Το κεντρικό στοιχείο σ’ αυτές τις μεθόδους είναι ότι οι παροχές χρημάτων, «δώρων», ταξιδιών δίνουν έναν μικρό, απατηλό βαθμό ελευθερίας ως βάση για να ξεκινήσει και να διατηρηθεί η εμπορία ενώ στη συνέχεια δημιουργείται στα θύματα η αναπόδραστη πεποίθηση ότι η οποιαδήποτε αποκόμιση κέρδους δεν μπορεί να γίνει χωρίς αυτή τη διαμεσολάβηση. Ακόμα και σεξεργασία να θέλεις να κάνεις και να θες να ζήσεις από αυτό, δεν μπορείς.
Η εμπορία ανθρώπων όταν αφορά μικρότερες ηλικίες, είναι ένα μεγαλύτερο φαινόμενο με πολύ αχαρτογράφητες περιπτώσεις. Δεν αφορά μόνο την υπόθεση του Κολωνού6 που είδαμε. Πιστεύω ότι γίνεται για παράδειγμα με πολλά προσφυγάκια τα οποία δεν έχουν καμία δικλείδα ασφαλείας όπως επίσης και με παιδιά που βρίσκονται στον πάτο της κοινωνίας τα οποία δεν αποτελούν πρωταρχικό σημείο ενδιαφέροντος και συνεπώς δεν τυγχάνουν προστασίας. Για παράδειγμα στον Κολωνό, επειδή έχω δει όλες τις διευθύνσεις των βιαστών που υπήρχαν στην περιοχή, δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι δεν το είχαν αντιληφθεί, απλώς κανείς δεν νοιάστηκε γι’ αυτό το παιδί. Επειδή ακριβώς μπορεί να είναι προσφυγάκι, παιδί τοξικοεξαρτημένων ή οτιδήποτε άλλο, κανείς δεν μπορούσε να το δει ή όλοι με κάποιον τρόπο αισθάνονταν ότι κάτι τέτοιο ήταν «της μοίρας του».
Ένα ακόμη κομμάτι που ανατράπηκε στην εικόνα που είχα, είναι ότι αν καταγγείλουν τα θύματα, θα δικαιωθούν. Αρχικά δεν έχουν όλες οι επιζώσες αυτή τη δυνατότητα, είτε οικονομικά, είτε κοινωνικά να υποστηρίξουν μια διαδρομή προς τα δικαστήρια. Ακόμη όμως και όταν βρίσκουν τρόπο να φτάσουν εκεί, δεν είναι αυτονόητη η δικαίωση γιατί όπως και με όλα τα έμφυλα περιστατικά, τους βιασμούς, τους ξυλοδαρμούς, κυριαρχεί στα δικαστήρια η αντίληψη πως ήταν δική τους επιλογή ό,τι τους συνέβη. Σε περιπτώσεις όπως της Ηλιούπολης, των Κολομβιανών γυναικών, ακόμη και σε αυτή του Κολωνού, οι εισαγγελικές προτάσεις ενοχοποιούσαν ξεκάθαρα τα θύματα. Αυτή η ενοχοποίηση εντείνεται όταν προστίθενται κι άλλες ευαλωτότητες, όταν για παράδειγμα το θύμα είναι σεξεργάτρια ή τρανς γυναίκα ή από ξένη χώρα. Όσο πιο ευάλωτη, τόσο δυσκολότερο να δικαιωθεί.
Ας μιλήσουμε για τις συνδέσεις που πλέον δείχνουν ότι τα περισσότερα κυκλώματα μοιάζουν να είναι ένα, σε αντίθεση με την κυρίαρχη αφήγηση της ΕΛ.ΑΣ ότι δεν συνδέονται μεταξύ τους.
Ας ξεκινήσουμε λέγοντας ότι όλα προφανώς συνδέονται με τη μαφία. Στο τέλος υπάρχουν κερδισμένοι που εναλλάσσονται, δεν είναι πάντα οι ίδιοι, αυτό το βλέπουμε από τις εξαρθρώσεις κυκλωμάτων οι οποίες οδηγούν στο να παίρνουν άλλοι κάθε φορά τα πρωτεία. Αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ξεκάθαρο ότι οι ίδιοι άνθρωποι κινούν τα νήματα.
Στην υπόθεση της Ηλιούπολης η τότε 19χρονη είχε καταγγείλει πως έκανε κουμάντο κάποια Μαρίνα και ο γιος της, ο Ι. Λ.. Η Μαρίνα δεν ήταν άλλη από τη Μαρίνα της «Greek Mafia»,7 για την οποία όπως είχε αποκαλύψει ο δημοσιογράφος Μπάμπης Πολυχρονιάδης ήταν ταμίας του τραπεζίτη της «Greek Μafia», του δολοφονημένου Μάλαμα.
Η συγκεκριμένη γυναίκα γνωρίζουμε ότι διατηρεί και εμπορεύεται συνήθως ως αφανής εκμεταλλεύτρια τους οίκους ανοχής του κέντρου της Αθήνας και της Καλλιθέας. Ωστόσο στη συγκεκριμένη υπόθεση, που τη χειρίστηκε το Eσωτερικών Yποθέσεων, δεν διερευνήθηκε ποτέ ο ρόλος της, ενώ από την ανάλυση των συνομιλιών που έχουμε δημοσιεύσει, φαίνεται ξεκάθαρα πως ο βασικός κατηγορούμενος Δημήτρης Μπουγιούκος συνεργαζόταν μαζί της. Υπάρχει καταγεγραμμένη συνομιλία του Μπουγιούκου με δικηγόρο που λέει ότι θα πήγαινε στην υπόθεση της «Μαρίνας» πληρωμένος μάρτυρας. Ο ίδιος φαίνεται να διατηρούσε πολύ στενή σχέση με τη «Μαρίνα». Ο δε γιος της, ενώ ήταν κατηγορούμενος στη δίκη, αθωώθηκε χωρίς καν να εμφανιστεί στο δικαστήριο για απολογία.
Σε επόμενη υπόθεση, αυτή των 50 Κολομβιανών γυναικών, το τμήμα Καταπολέμησης Εμπορίας Ανθρώπων που είχε σχηματίσει δικογραφία για την «Αμαρυλλίς», συνέλαβε 25 άτομα μεταξύ αυτών και πάλι τη Μαρίνα. Σε αυτή την υπόθεση, τα κυκλώματα σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ. ήταν δυο και είχαν αλληλένδετη δράση. Αρχηγός στο ένα κύκλωμα παρουσιαζόταν η Μαρίνα και στο άλλο, άλλος ένας βασικός κατηγορούμενος, ο «Βασίλης». Έχουμε όμως κάνει ξεκάθαρες συνδέσεις που αποδεικνύουν πως το κύκλωμα ήταν ένα. Το σπίτι που έμενε ο «Βασίλης» το νοίκιαζε από τη «Μαρίνα», στο στούντιο της οδού Κασσάνδρας 6 που εκμεταλλευόταν ο «Βασίλης» είχε κάνει έναρξη επαγγέλματος η Μαρίνα, οι λογαριασμοί ρεύματος κλπ των σπιτιών που κρατούνταν τα κορίτσια ήταν στο όνομα ακόμη ενός κατηγορούμενου, του «Μάκη», που ήταν σύντροφος της Μαρίνας. Γι’ αυτήν την υπόθεση, η αρχιμαστροπός καταδικάστηκε μόνο για μια γυναίκα, της οποίας είχε κρατήσει το διαβατήριο, σε 7 χρόνια κάθειρξη, και αποφυλακίστηκε με περιοριστικούς όρους λόγω ηλικίας.
Σε ακόμη μια υπόθεση, από την Υποδιεύθυνση Καταπολέμησης Οργανωμένου Εγκλήματος, τη γνωστή υπόθεση με τη βραβευμένη αστυνομικό και το κύκλωμα των «19» που παρείχε προστασία σε οίκους ανοχής και χαρτοπαικτικές λέσχες, συναντάμε το όνομα του Βασίλη από την υπόθεση «Αμαρυλλίς», ο οποίος σύμφωνα με το διαβιβαστικό εμπορευόταν γυναίκες σε οίκους ανοχής στη Συγγρού και στο κέντρο της Αθήνας.
Και στα μέσα Φεβρουαρίου 2025, σε ακόμη μια υπόθεση από την Υποδιεύθυνση Καταπολέμησης Οργανωμένου Εγκλήματος, η αποφυλακισμένη Μαρίνα συλλαμβάνεται και προφυλακίζεται ξανά με την κατηγορία της εμπορίας ανθρώπων. Αυτή τη φορά κατηγορούμενη είναι και η κόρη της, ενώ φαίνεται πως συνεργαζόταν στενά με τους συνεχιστές του τραπεζίτη Μάλαμα, και συγκεκριμένα με τον επονομαζόμενο «Νώντα», υπαρχηγό της οργάνωσης με τους «19» που εξαρθρώθηκε πρόσφατα.
Στην υπόθεση του Κολωνού, το κορίτσι στην τρίτη κατάθεση που έδωσε, στις 12 Οκτώβρη 2022, είχε καταγγείλει ότι ο Μίχος την είχε πάει σε έναν οίκο ανοχής, τουλάχιστον πέντε φορές. Μετά από είκοσι μέρες, στην τέταρτη κατάθεση που έδωσε την 1η Νοέμβρη, αναγνώρισε, ανάμεσα σε άλλους οίκους ανοχής που της έδειξαν, αυτόν στην οδό Κασσάνδρας 4. Ένα μήνα μετά, οι αρχές εισέβαλλαν στον οίκο ανοχής, επιμένω ένα μήνα μετά – έχει σημασία να συγκρατούμε τις ημερομηνίες. Δύο αστυνομικοί πήγαν, δεν πήγαν περισσότεροι και σαν να μην έφτανε αυτό, είναι πολύ σημαντικό ότι ο ένας από τους δύο αστυνομικούς που κατέθεσε σχετικά με την έφοδο είπε ότι δεν κατάφεραν να εξακριβώσουν ποιος είναι ο πραγματικός εκμεταλλευτής αυτού του οικήματος. Το μόνο που γράψανε στην έκθεση ήταν ότι υπεύθυνος ήταν κάποιος «Τόλης», και αυτό βασιζόμενοι στις καταθέσεις δυο σεξεργατριών που βρισκόταν εκείνη τη στιγμή μέσα.
Αυτός ο οίκος ανοχής παρέμενε ένας οίκος ανοχής φάντασμα, καθώς χρεωνόταν σε διάφορους «μπροστινούς», σε πολλές δικογραφίες που είχαμε εντοπίσει. Πρόσφατα, με τη νέα υπόθεση εμπορίας ανθρώπων στην οποία εμπλέκεται η «Μαρίνα», ανακαλύψαμε πως εκείνη ήταν η εκμεταλλεύτρια και πως το οίκημα λειτουργούσε με εικονική μίσθωση στο όνομα ενός αχυρανθρώπου υπηκόου Βουλγαρίας, όπως και άλλοι οίκοι ανοχής στο κέντρο της Αθήνας. Όπως καταλαβαίνουμε προκαλούνται εύλογα ερωτήματα για τους χειρισμούς της ΕΛ.ΑΣ. εκείνο το διάστημα, ενώ πλέον δεν μπορεί να γίνει κάτι διότι ο Μίχος έχει αθωωθεί αμετάκλητα γι’ αυτό το πολύ σοβαρό σκέλος του κατηγορητηρίου.
Η Μαρίνα δεν είναι φυσικά το μόνο πρόσωπο που εντοπίζουμε σε πολλές υποθέσεις. Υπάρχουν και άλλοι με πιο περιφερειακούς ρόλους. Για μένα είναι ξεκάθαρο ότι χωρίς τη βοήθεια της ΕΛ.ΑΣ δεν μπορεί να υπάρξει κύκλωμα και εμπορία, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι σε όλες τις υποθέσεις συναντάμε αστυνομικούς. Δεν υπάρχει ούτε μία από αυτές τις υποθέσεις που δεν έχουν εμπλακεί αστυνομικοί. Ακόμη και στην υπόθεση του Κολωνού που λέμε ότι δεν υπήρχε κάποιος αστυνομικός, υπήρχε μια καταγγελία, η οποία δεν ξέρω γιατί έμεινε στην αφάνεια: το κορίτσι δηλαδή κατήγγειλε ότι την είχε πλησιάσει ο πρώην διοικητής του Α.Τ. Κολωνού, παρουσία του Μίχου για να πάνε βόλτα οι δυο τους με το αυτοκίνητο του.
Δεν κλήθηκε ποτέ να δώσει εξηγήσεις αυτός ο διοικητής;
Ούτε καν δόθηκε στο κορίτσι φωτογραφία να τον αναγνωρίσει. Μάλιστα η ψυχολόγος που της είχε πάρει την κατάθεση, προσπάθησε να αποφύγει τη συνέχιση της κουβέντας. Επειδή έχω διαβάσει όλες τις καταθέσεις της μικρής, έχω μια σαφή εικόνα σε ποια σημεία προσπαθούσε να εμβαθύνει ή να αποφύγει. Ο Μίχος μάλιστα είχε δώσει και την συγκατάθεσή του. Στην κατάθεσή της το κορίτσι είχε αναφέρει ότι όταν ο πρώην διοικητής της είπε να πάνε βόλτα, ο Μίχος σύμφωνα με την ανήλικη είχε πει «ναι, να πάτε» – αυτή η σκηνή εκτυλίχθηκε μέσα στο μαγαζί του.
Θεωρώ ότι ο Μίχος την πήγε μέσω των αστυνομικών του Κολωνού στον οίκο ανοχής. Δεν μπορώ βέβαια να το αποδείξω, ωστόσο, ξέρουμε πολύ καλά ότι οι αστυνομικοί του Α.Τ. Κολωνού παρουσιάζονται και στη δικογραφία της «Greek Mafia» και στη δικογραφία με τους «19» ως άνθρωποι που έπαιρναν χρήματα για να ειδοποιούν σε περίπτωση εφόδου.
Την υπόθεση του Κολωνού την χειρίστηκε η Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων. Είναι μια υπηρεσία που ασχολείται μόνο με τα σεξουαλικά αδικήματα κατά των ανηλίκων – ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο δεν είναι τόσο καθαρή όσο πιστεύαμε. Απόδειξη είναι ότι η βραβευμένη 37χρονη «Αστυνομικός της Χρονιάς» (το 2019) που συνελήφθη πρόσφατα και κατηγορείται ότι χρηματιζόταν από τον αρχηγό του κυκλώματος που παρείχε προστασία σε οίκους ανοχής, είχε μετατεθεί στην Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων. Δεν λέω ότι κατά τη διάρκεια της υπόθεσης Κολωνού αυτή ειδοποιούσε, τότε βρισκόταν άλλωστε στην Οικονομική Αστυνομία, αλλά παρόλα αυτά μετατέθηκε εκεί.
Εκτιμάς ότι υπάρχει πολιτική κάλυψη; Βάλλεται η «Greek Mafia» αυτή τη στιγμή με τις δημοσιεύσεις, μήπως ανασυντάσσεται μπροστά σε διάφορες πιέσεις;
Κρίνοντας από τον βαθμό των αστυνομικών που συλλαμβάνονται (αρχιφύλακας, υπαστυνόμος Α΄, υπαστυνόμος Β΄, ειδικός φρουρός) θεωρώ ότι είναι τα πιόνια ενός μεγαλύτερου σχεδιασμού προερχόμενου από ανθρώπους σε πολύ πιο ισχυρές θέσεις – δεν πιστεύω με λίγα λόγια ότι δρούσαν μόνοι τους. Για παράδειγμα θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Μπουγιούκος δρούσε μόνος του, ότι έκανε μια παράνομη δραστηριότητα παράλληλα με την αστυνομική του υπηρεσία. Για τους υπόλοιπους όμως τι μπορούμε να πούμε, νομίζω ότι είναι απλώς πιόνια και για να είμαι ειλικρινής είναι αναλώσιμοι που συλλαμβάνονται. Ξαναλέω όμως, δεν μπορώ να τεκμηριώσω αυτόν τον σχεδιασμό ή την κάλυψη. Μια υπαστυνόμος ή ένας ειδικός φρουρός σίγουρα δεν μπορούν να έχουν τόση εξουσία σε όποιο τμήμα και αν βρίσκονται. Πολύ πιθανόν να είναι μέρος ενός μεγαλύτερου δικτύου που τα αρχηγικά του μέλη παραμένουν στο απυρόβλητο.
Το οργανωμένο έγκλημα αδιαφορεί για το τι δημοσιεύεται από τη στιγμή που αυτές οι δημοσιεύσεις δεν κάνουν κακό στα κέρδη τους. Σίγουρα όμως με τις δημοσιεύσεις, πιέζονται οι αρμόδιοι να κάνουν τη δουλειά τους, δηλαδή πιέζεται σε έναν βαθμό η αστυνομία να κάνει έρευνα και συλλήψεις, και έτσι έρχεται και η ζημιά στα κέρδη. Είμαι ωστόσο επιφυλακτική για το εάν οι παραπάνω συλλήψεις έγιναν εξαιτίας των δημοσιεύσεων και όχι απλά να την αναδιανομή της κυριαρχίας στη νύχτα και στο εμπόριο ανθρώπων. Το ότι μπήκαν κάποιοι άνθρωποι φυλακή, δεν σημαίνει ότι δεν ανέλαβαν άλλοι άνθρωποι τα πόστα τους.
Συζητούσατε πρόσφατα στην εκπομπή Νήμα του omniatv για το πόσο ψυχοφθόρα είναι η διαδικασία όταν βρίσκεσαι στον κυκεώνα καταχρηστικών μηνύσεων και αγωγών. Ας κλείσουμε, αν θέλεις, μιλώντας για το πώς βιώνεις όλη αυτήν την κατάσταση;
Δεν ξέρω πώς θα ήμουν σε άλλη φάση της ζωής μου γιατί τώρα είμαι και έγκυος, κάτι που σημαίνει ότι βιώνω πολύ πιο στρεσογόνα τα πράγματα. Υπάρχει δηλαδή πάντα το άγχος να βρεις ένα σκασμό λεφτά για να ανταπεξέλθεις και υπάρχει ο φόβος να πέσεις σε μία έδρα ή έναν δικαστή όπου θα κληθείς να πληρώσεις μια αγωγή 50 χιλ. ευρώ. Σίγουρα δεν είναι καθόλου ευχάριστο εκεί που θες να κάνεις τη δουλειά σου και να επιστρέψεις στο σπίτι σου ήσυχη, να πρέπει να αντιμετωπίσεις μηνύσεις και αγωγές, να απαντάς σε ψέματα και να πρέπει να συναναστρέφεσαι δικηγόρους για δικές σου υποθέσεις.
Πρέπει να πούμε όμως ότι με τους ανθρώπους που έχουν υποστεί παρόμοιες εμπειρίες έχουμε συσπειρωθεί πιο πολύ. Αυτό προκύπτει από τις επαφές μας με συναδέλφους που είτε έχουν φάει αγωγές είτε όχι, αισθάνονται ότι υπάρχει μια μεγαλύτερη συσπείρωση δυνάμεων. Εκτός από το συναδελφικό σωσίβιο ότι δεν είσαι μόνη σου σ’ όλα αυτά, να αναδείξουμε επίσης και τα αντανακλαστικά, την ανταπόκριση του κόσμου που μέσα σε δέκα μέρες έσπευσε για να βοηθήσει και να συγκεντρώσουμε όλα τα δικαστικά έξοδα για την αγωγή και τη μήνυση Καρρά. Ακόμα κι ο κόσμος που δεν είχε να βάλει λεφτά, το ότι έστειλε ένα μήνυμα ή φρόντισε να διαμοιράσει αυτήν την είδηση παντού, είναι το μόνο καταφύγιο, μετά την καθαρή συνείδηση που έχεις στο τέλος της ημέρας.
Ότι δεν είσαι μόνη, κι ότι υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας ώστε όταν θα γίνει αυτό να μπορείς να ανταπεξέλθεις. Για μένα δεν είναι αυτονόητο ότι θα είχαμε τόση ανταπόκριση γι’ αυτές τις υποθέσεις αλλά τελικά το έχουμε και είναι πολύ ενθαρρυντικό για να συνεχίσουμε. Πολλές φορές αυτή η δουλειά είναι απλήρωτη ιδίως όταν την κάνεις σ’ ένα μέσο τόσο μικρό. Η συναδελφικότητα και η αλληλεγγύη είναι τα μοναδικά πράγματα που σε βοηθούν να ανταπεξέλθεις.